Xocalı soyqırımı xalqımızın yaddaşında əbədi qalan qanlı tarixdir
Xocalı soyqırımı, 1992-ci ilin fevralında Azərbaycan Respublikasının Xocalı şəhərində erməni silahlı qüvvələrinin və onlara dəstək verən qüvvələrin həyata keçirdiyi, mülki əhaliyə qarşı törədilmiş vəhşicəsinə bir cinayətdir. Bu qanlı hadisə, Qarabağ münaqişəsinin ən qaranlıq səhifələrindən biri olaraq, dünya tarixində bəşəriyyətə qarşı törədilmiş ən ağır cinayətlərdən biri kimi yadda qalmışdır. 1992-ci ilin fevralının 25-dən 26-na keçən gecə Xocalı şəhəri erməni silahlı qüvvələri tərəfindən amansızcasına hücuma məruz qalmışdır. Xocalı, Qarabağ müharibəsi zamanı çoxsaylı mülki əhali ilə yanaşı, strateji əhəmiyyətə malik olan bir şəhər idi. Hücumun məqsədi şəhəri tamamilə işğal etmək və burada yaşayan əhalini sıxışdırmaq, qırmaq idi. Nəticədə, bu gecə ərzində yüzlərlə mülki insan, qadın, uşaq və yaşlı həyatını itirdi. İnsanlar işgəncələrə məruz qaldı, onlara amansızca hücum edildi. Bəzi qadınlar və uşaqlar xüsusi amansızlıqla öldürüldü, bəziləri isə cinsi zorakılığa məruz qaldı. Bu, sadəcə bir şəhərin işğalı deyildi; bu, həm də bir millətin kollektiv yaddaşına əbədi olaraq həkk olunmuş, unudulmaz bir travma idi.
Soyqırımı zamanı ən dəhşətli anlardan biri, şəhərin sakinlərinin qaçarkən erməni hərbçiləri tərəfindən əhatəyə alınması və orada gizlənən insanlara qarşı edilən kütləvi öldürmələr idi. Hətta şəhərdən qaçanlar, təhlükəsizlik axtararkən dağlar və çöllərdə soyuqdan və aclıqdan həyatlarını itirdilər. Ən təəssüf doğuran məqam, Xocalı soyqırımına beynəlxalq ictimaiyyətin çox gec müdaxilə etməsidir. Bir çox ölkələr və təşkilatlar bu cinayəti zamanında və adekvat şəkildə qınamadılar, bəziləri isə bu cinayətləri “müharibə vəziyyəti” kimi təsvir edərək, həqiqəti gizlətdilər. Xocalı soyqırımı yalnız bir şəhərin taleyi deyil, həm də milli kimliyin və müstəqilliyin simvolu oldu. Bu hadisə, dünya ictimaiyyətinə göstərdi ki, mülki əhaliyə qarşı törədilən cinayətlər, heç bir zaman bəraət qazanmamalıdır. Bugün də, Xocalı soyqırımı Azərbaycan xalqının yaddaşında, unudulmaz bir yara olaraq qalır. Bu gün, Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi, yalnız Azərbaycan xalqının deyil, bəşəriyyətin də mübarizəsinin simvoluna çevrilmişdir. Hər il fevralın 26-da keçirilən anma mərasimləri, həmin günün dəhşətlərini və bu qanlı hadisənin tarixdə iz buraxan acı nəticələrini unutmamağın vacibliyini göstərir. Xocalı soyqırımı, dünya tərəfindən tanınmalı və ədalət bərpa olunmalıdır. Bu, sadəcə bir ölkənin yox, bütün bəşəriyyətin məsuliyyətidir.
Axundzadə Fatimə,
YAP Xəzər rayon təşkilatının gənc fəalı
