İqlim dəyişikliyi dünyanın bütün ölkələrini təsirləndirsə də, inkişaf etməkdə olan kiçik dövlətlər üçün bu məsələ ekzistensional, yəni varlıqla bağlı bir təhlükə səviyyəsinə çatmışdır. Əsasən ada ölkələri və quraqlıqla üz-üzə qalan regionlar artıq iqlim fəlakətlərini real həyat şəraitində hiss edirlər. Dəniz səviyyəsinin qalxması, torpaqların şoranlaşması və su qıtlığı bu ölkələrin sosial və iqtisadi strukturlarını sarsıdır.
Bu tip dövlətlər çox zaman resurs çatışmazlığı ilə mübarizə aparır, texnologiyaya və maliyyə dəstəyinə çıxışları məhduddur. Əgər beynəlxalq ictimaiyyət bu ölkələrin səsini eşitməzsə, həm əhali, həm də biomüxtəliflik ciddi risk altına düşə bilər. COP sammitləri kimi beynəlxalq platformalarda bu çağırışların daha güclü şəkildə səsləndirilməsi vacibdir.
İnkişaf etmiş ölkələr tarix boyu karbon emissiyalarının əsas mənbəyi olduqları üçün indi daha məsuliyyətli davranmalı və kiçik dövlətlərə texniki, maliyyə və institusional dəstək göstərməlidirlər. Bu dəstək sadəcə yardım deyil, ədalət prinsipinin bir təzahürüdür. Əgər bu balans təmin olunmasa, iqlim böhranı daha dərin və ədalətsiz formada davam edəcək.
Nəticə etibarilə, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə yalnız qlobal texnologiya yarışından ibarət deyil, həm də insani, etik və sosial məsuliyyət məsələsidir. Kiçik dövlətlərin yaşaması və sabitliyi üçün göstəriləcək dəstək, bəşəriyyətin ortaq gələcəyini qorumaq deməkdir.
Nigar Cəlalova
YAP Xəzər rayon təşkilatının fəalı
