
Azərbaycan, Qafqaz dağlarının cənubunda və Xəzər dənizinin qərbində yerləşir, bu da onu həm Şərq, həm də Qərb arasında əlaqə nöqtəsi edir. Bu coğrafi mövqe ölkəni nəqliyyat və enerji dəhlizləri üçün mərkəzi mövqeyə gətirir. Azərbaycanın zəngin neft və qaz ehtiyatları, ölkəni enerji təminatı baxımından mühüm bir oyunçuya çevirir. Bu, həm regiondakı ölkələr, həm də beynəlxalq bazar üçün əhəmiyyətli rol oynayır.
Azərbaycan, öz ərazi bütövlüyünü və suverenliyini beynəlxalq hüquq çərçivəsində müdafiə edib. BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası 1993-cü ildə Azərbaycan ərazilərinin işğalı ilə bağlı dörd qətnamə qəbul edib (Rezolyusiyalar 822, 853, 874, 884), bu qətnamələrdə Ermənistanın Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarını işğal etməsi pislənilib və bu ərazilərin boşaldılması tələbi irəli sürülüb. Həmin qətnamələrə görə, Ermənistanın işğalçı siyasəti beynəlxalq hüququn pozulması hesab olunub. Ermənistanın işğal etdiyi ərazilərdə Azərbaycanın vətəndaşlarına qarşı çoxsaylı insan hüquqları pozuntuları baş vermişdi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etmək və xalqının hüquqlarını müdafiə etmək üçün bu hüquqi müstəvidə də fəaliyyətini davam etdirib.
Azərbaycanın beynəlxalq hüquq çərçivəsində ərazi bütövlüyünü təmin etmək üçün həm regional, həm də qlobal müstəvidə diplomatik və hüquqi təşəbbüslərini davam etdirib. Azərbaycan münaqişənin həllində ədalətli və beynəlxalq hüququ əsas götürərək, diplomatik danışıqlar və sülh proseslərinə önəm vermişdir.
2020-ci ilin sentyabr-noyabrında baş verən İkinci Qarabağ Müharibəsi nəticəsində Azərbaycan öz ərazilərini, o cümlədən Dağlıq Qarabağı və ətraf rayonlarını işğaldan azad edib. Bu müharibə, Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa əsaslanaraq öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi üçün önəmli bir addım olub. Azərbaycan, beynəlxalq hüququn prinsiplərinə əsaslanaraq, ərazilərini işğaldan azad etmiş və Ermənistanla sülh müqaviləsi bağlamaq istiqamətində addımlar atmışdır.
Azərbaycanın rəhbərliyi və xarici siyasət orqanları daim ölkənin ərazi bütövlüyünü və suverenliyini müdafiə edir. Azərbaycanın xarici siyasətində beynəlxalq hüququn, o cümlədən BMT Nizamnaməsinin və digər beynəlxalq müqavilələrin önəmli rolu vardır. Azərbaycanın Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı (ŞƏT) ilə münasibətləri son illərdə inkişaf etmiş və ölkə bu təşkilatla çox yaxşı və dost münasibətlər qurmuşdur.
Azərbaycanın ŞƏT ilə münasibətləri zaman-zaman inkişaf etmiş və təşkilatın genişlənməsində ölkənin rolu artmışdır. Bu münasibətlər, xüsusilə Orta Asiya və Şərqi Avropa ilə əlaqələri gücləndirmək və iqtisadiyyatda yeni imkanlar yaratmaq baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın ŞƏT üzvü olan ölkələrlə, xüsusilə Çin, Rusiya və Hindistanla siyasi və mədəni əlaqələri də inkişaf edir. Bu əlaqələr, ölkələr arasında qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlıq üçün zəmin yaradır.
Ümumiyyətlə, Azərbaycanın Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə münasibətləri, ölkənin beynəlxalq təsirini artırmaq və müxtəlif sahələrdə inkişaf etmək baxımından əhəmiyyətlidir. Bu əlaqələr həmçinin Azərbaycanın regional və qlobal miqyasda strateji mövqeyini gücləndirir.
Əlizadə Günel,
YAP-ın gənc fəalı